Çayın Çevre Dostu Yüzü Ortaya Çıktı: Kahveye Göre 30 Kat, Gazlı İçeceklere Göre 12 Kat Daha Yeşil!

İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Görkem Üçtuğ liderliğindeki 5 kişilik ekip, Türkiye’de bir ilki gerçekleştirerek çayın karbon ayak izini hesapladı. Ülkemizdeki üretim, tedarik ve paketleme süreçlerini göz önünde bulunduran araştırma sonuçlarına göre, çayın kahveye göre yaklaşık 30 kat, gazlı içeceklere göre de 12 kat daha çevreci olduğu belirlendi.

30 Kat Daha ‘Yeşil’

Kadir Has Üniversitesi’nden Prof. Dr. Volkan Ediger’in liderliğinde gerçekleşen TÜBİTAK projesi kapsamında yürütülen çalışmada İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Dokuz Eylül Üniversitesi ve Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi akademisyenleri de yer aldı. Prof. Dr. Üçtuğ, Adana’da çay üreten bir firmadan elde edilen verilerle yapılan araştırmada çayın çevresel etkisinin detaylı olarak incelendiğini belirtti.

Prof. Dr. Üçtuğ, konuyla ilgili şu açıklamalarda bulundu: “Çayın tarladan tüketiciye ulaşana kadar geçen süreçte, üretimden tüketiciye ulaşımına kadar olan her aşama dikkate alındı. Daha önce kahve ve gazlı içeceklerin karbon ayak izi üzerine yapılan çalışmalar mevcuttu ancak çay için benzer bir araştırma gerçekleştirilmemişti. Elde edilen sonuçlar, ülkemizde çayın çevre dostu olduğunu gösterdi. Örneğin, 330 ml bir kutu gazlı içeceğin karbon ayak izi yaklaşık 0.17 kg iken çayda bu değer 0.014 seviyesinde. Aradaki fark yaklaşık 12 kat. Kahvede ise bu rakam 0.40’a yükseliyor. Çayı, kahve ile kıyasladığımızda ise fark 30 kata ulaşıyor. Gazlı içecekler endüstriyel ürünler olduğu için yoğun fabrika işlemlerinden geçiyorlar. Kahve ise yurt dışından getiriliyor ve kurutma yöntemleri farklılık gösteriyor. Bu durum çayın çevre dostu bir içecek olmasında büyük etki yapıyor. Türkiye’de çayın karbon ayak izini hesaplayarak çayın çevre dostu yönünü bilimsel olarak ortaya koyduk.”

Elektrikli aletlerle Çay Demleyin

Çayın demlenme yönteminin de çevre açısından önemli olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Üçtuğ, “Çayı demlerken elektrikli aletleri kullanmak, gazlı ocakta demlemekten daha çevreci bir tercih olacaktır. Ayrıca çay posalarını kompost yaparak sebze ve meyve üretiminde gübre olarak kullanabiliriz. Bu basit gibi görünen adımlar aslında çevresel etki üzerinde büyük bir etkiye sahip olabilir. Eğer bu adımlara dikkat edilirse, çayın çevreye olan etkisini azaltmak mümkün olacaktır” şeklinde konuştu.